R. #3, Opruimen Door Gertjan Wijnalda You call it ironic, I call it a sin Can you feel yourself dying from within? Wat is het toch in mensen dat ze zo nodig op moeten ruimen? Ik weet niet of ik de enige ben met dat probleem, maar bij mij schijnt alles zich altijd vanzelf op te stapelen. Alle troep op m'n kamer, welteverstaan. Pas op het moment dat ik echt niet meer kan lopen en ik een paar uur de tijd heb om het grootste gedeelte weg te gooien, de rest in nieuwe, kleinere stapeltjes te sorteren en een klein gedeelte terug te brengen naar waar het vandaan kwam (bekers, kopjes, borden, dode ratten en bedorven mueslirepen), ja, pas dan begin ik met opruimen. Dat werkt als volgt: eerst wordt het een nog grotere bende met een 'weggooistapel' (waar altijd abusievelijk de verkeerde dingen op terecht komen - blijkbaar heeft deze stapel zo'n grote aantrekkingskracht door z'n massa en gaat de wet van de relatieve zwaartekracht dus ook bij relatief kleine zaken merkbaar op), een 'bewaarstapel' en een 'terugzetstapel'. Vaak is het juist op het moment dat werkelijk overal alles door elkaar ligt, dat ik in mijn opruimende bezigheden wordt gestoord door het geluid van een telefoon die overgaat - een geluid dat ik overigens al weken niet meer gehoord heb (of zou dat aan de troep die zich eromheen gegroepeerd heeft kunnen liggen?). Zo ook deze keer. Het is mijn gewaardeerde opvolger, uw IJskast-hoofdredacteur, die nu toch wel eens wil weten waar mijn stukje blijft. 't Is immers al woensdag en hij heeft, zoals de meesten van jullie, al tijden niets meer van mij gehoord (iets wat aan bovengenoemde puinhoop te wijten schijnt). Goed, best, ik zal wel weer wat schrijven. Schrijven blijkt makkelijker gezegd dan gedaan, aangezien ik altijd op mijn computer tik en die computer nou net onder … afijn, het probleem mag duidelijk zijn. Ik besluit me eens door de bergen papier (want vaak is het gewoon papier dat opgestapeld ligt!) te laten inspireren. In Catalonië hebben ze daar een speciaal woord voor. Daar noemen ze het rauxa (spreek uit: rauzja), de chaos waaruit creativiteit en inspiratie ontstaan. Als ik later groot ben ga ik in Barcelona wonen. Een voor een werk ik rustig de stapeltjes papier door, terwijl ik rustig zit te denken en A Lipstick Under A Pillow fluit. Orde is het begin, vanaf daar kan het alleen maar erger worden (het principe expanding chaos). Misschien is dat waarom ik zo'n hekel aan orde heb. Ik vraag me af: wat is het toch in mensen dat ze zo nodig op moeten ruimen? Wanneer komt het inzicht, het moment dat ze inzien dat het in plaats van creatieve chaos gewoon een ordinaire puinhoop is en dat het nodig is … om opnieuw te beginnen? Want dat moment komt, lijkt altijd te komen. Wat zorgt dat de aanblik van een kamer, van een leven, in een ogenblik in een puinhoop veranderd, zonder dat er fysiek iets verplaatst wordt? Mensen zijn vreemd! We vinden het nodig om af en toe ons leven op te ruimen. We hebben er zelfs een aantal fantastische uitdrukkingen voor bedacht. Schoon schip maken, opnieuw beginnen. De midlifecrisis (ook bij vrouwen, maar dan vaak eerder!). Het kan nog anders, waarom niet nu? Niet dat er echt fundamenteel iets fout is, over alles valt te praten, want samen kun je er altijd uitkomen - als je allebei maar je best doet. Maar het is simpeler om je mee te laten voeren door een ander, door nieuwe gevoelens en het oude achter te laten. Opruimen, niet meer over praten. Zo hoorde ik over een echtpaar, een jaar of 55, allebei. Na een enorme ruzie gingen ze uit elkaar. Vanaf hun twintigste bij elkaar, nu alleen. Dat wil zeggen, hij alleen, zij met een nieuwe vent van een jaar of 50. Mijn hart doet pijn, als ik dat hoor. Echt. Zelfs na bijna vijf-en-dertig jaar ben je nog steeds niet zeker. Nooit ben je zeker. Wat is het toch in mensen dat ze zo nodig op moeten ruimen? Is het dan nooit gewoon goed?